Anadolu´da inşa edilmiş erken İslam yapıların en önemlilerindendir. Şehrin merkezinde yer alır. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir.
Avlulu ve çapraz sahınlı şemasıyla Anadolu'da inşa edilmiş erken İslam yapıların en önemlilerindendir. Şehrin merkezinde yer alır. Yapım tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Anadolu'nun en eski camilerindendir. Müslümanlar tarafından 5. Harem-i Şerif (Mukaddes Mabed) olarak bilinir. 1091 yılında ciddi bir onarım geçirmiştir. Cami, Şam Emeviye cami ile plan şeması ve kuruluşu açısından benzerlikler göstermektedir.
Avlusu ve bir kenarındaki medrese ile birlikte bir kenarı 75 metre uzunluğunda kare bir alanı kaplamaktadır. Dörtgen avlusunun batı kenarı daha önce buradan geçen bir sokak nedeniyle yamuktur
Kare kesitli minare
Cami harimi avlunun güney kenarında yer almaktadır. Avlunun doğu ve batı kesimlerinde revaklar vardır. Kuzeyde ise dar bir geçitle birbirinden ayrılmış Şafiler Mescidi ve Mesudiye Medresesi bulunmaktadır. Harimin boyu dıştan dışa 75 metre eni ise 17 metredir. Minare güney duvarına bitişiktir. Kare kesitli bir kule şeklindeki minare gövdesinin üst kesimi silindirik ikinci bir gövde ve konik bir külahla son bulmaktadır.
Uzunca diktörtgen şekilli harimin kuzey-güney ekseni üzerinde yaklaşık 11 metre doğuda ve batıda 90×115 cm boyutlarında diktörtgen payelerden oluşan iki sıra destekle doğu-batı yönlü üç sahına bölünmüştür genişliğinde bir çapraz sahın mevcuttur. Harimin üzeri iki yana eğimli bir çatıyla örtülüdür.Mihrap ve Minber çapraz sahının güney ucunda bulunmaktadır.
Doğu ve Batı revakları iki katlı
Avlunun doğu ve batı revakları iki katlıdır. Doğu revakının her iki katında da sütunlar korint düzeninde başlıklara sahiptir.(Korint düzeni: antik mimarlıkta kullanılan bir düzen olup, stilize akant yaprakları ile bezeli sütun başlıkları yoluyla diğer düzenlerden ayrılır. Dor ve İyon düzeninden daha geç bir dönemde ortaya çıkmıştır)ÜsT kattaki sütunlar tek parça alt kattakiler ise çeşitli boylarda iki veya üç sütun parçasının birleştirilmesinden oluşmuştur.
Aslan-boğa mücadelesi
Caminin doğusundaki giriş açıklığının iki köşeliğinde simetrik olarak işlenmiş aslan-boğa mücadelesi yer almaktadır. Giriş açıklığının üst kısmındaki kitabenin ortasında harap durumda bir aslan başı kabartması vardır. Harimdeki kalem işi süslemeler 1712 onarımında yapılmıştır.